Coaching w zarządzaniu – dlaczego może być pomocny?
W jaki sposób coaching w zarządzaniu, umiejętności coachingowe mogą zwiększać skuteczność menedżera? Celem skutecznego realizowania działań w organizacji kadra zarządzająca wypracowuje pewien standard zarządzania, który powinien zakładać, że założone cele danego obszaru organizacji zostaną osiągnięte. Nie jest zaskoczeniem, że często bywa tak, iż pomimo starań zespołu i nacisku ze strony menedżera, plany nie zostają zrealizowane. Wówczas poszukiwanie winnych potęguje stres i negatywne emocje. Takie sytuacje powodują, że menedżer traci zaufanie do swojego zespołu i zaczyna go kontrolować, dopytuje, sprawdza i prowadzi systematyczną kontrolę wszystkich działań. Pracownicy czują presję i z obawy o utratę pracy są w stanie poświęcić 100% uwagi swojej pracy, często zapominając o życiu prywatnym. W końcu poświęcony czas przynosi sukcesy. Jednak napięta sytuacja zaczyna coraz bardziej wpływać na nastroje współpracowników i relacje z przełożonym.
Teoretycznie taki schemat może gwarantować wysokie wyniki i pozostać gwarancją sukcesu dla organizacji, bo przecież powoduje, że pracownicy dają z siebie wszystko, co mogą, a menedżer czujnym okiem sprawuje kontrolę nad tym, co się w zespole dzieje. Ale czy na pewno takie rozwiązanie przynosi korzyści w dłuższej perspektywie? Otóż nie od dziś wiadomo, że menedżer powinien być wymagający. Często jednak zdarza się, że wymaganie jest przez menedżerów utożsamiane z dyrektywnym stylem zarządzania. Rozkazywanie, wydawanie poleceń i kontrolowanie wydaje się dla niedoświadczonych menedżerów jedynym sposobem na zarządzanie zespołem. Nie jest jednak efektywny. Co może zrobić menedżer, by osiągnąć maksymalizację efektywności w pracy?
Coaching w zarządzaniu pomaga uwolnić potencjał pracowników
Przede wszystkim menedżer powinien sobie uświadomić, że w ludziach – w tym przypadku pracownikach – drzemie potencjał znacznie większy od tego, który ujawniają na co dzień. Uwalnianie potencjału może być drogą do osiągnięcia maksymalnej efektywności. Jeśli jednak menedżer nie dostrzega potencjału, trudno jest podjąć próby jego wydobycia. Pomocne mogą okazać się umiejętności coachingowe. Zanim jednak zacznie się je wykorzystywać w pracy, warto zmienić swoje nastawienie i rozpocząć od zmiany swojego myślenia.
Menedżer powinien zacząć patrzeć na podwładnych pod kątem ich możliwości, a nie osiąganych przez nich wyników. Coaching wymaga od menedżera takich zalet, jak: rzetelność, empatia, bezstronność oraz chęć przyjęcia zupełnie innego podejścia do podwładnych. Będzie on musiał zmierzyć się z początkowym oporem pracowników, którzy mogą nieufnie odbierać odstępstwa od dotychczasowych metod zarządzania. Problemy tego typu można przewidzieć i z łatwością je rozwijać za pomocą coachingu. Jest to dobry kierunek do tego, by zaufać pracownikom, a oni odpowiedzą tym samym.
Coaching w zarządzaniu, czyli przestań wydawać polecenia
Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż trzeba włożyć wiele wysiłku i pracy nad samym sobą, by móc efektywnie wykorzystywać umiejętności coachingowe. Najwięcej pracy może wymagać wyzbycie się nawyku wydawania poleceń. Przecież mamy z nimi do czynienia w zasadzie od dziecka. Początkowo wykonujemy polecenia rodziców, którzy kręcą nosem, gdy się nie słuchamy. Następnie w szkole, gdzie zdyscyplinowanie i podporządkowanie dają wyraz wzorowego ucznia. Wreszcie w pracy nie dziwi nas, że szef mówi, co mamy robić. Co więc zrobimy, gdy obejmiemy stanowisko, cieszące się pewnym autorytetem? Postępujemy dokładnie tak, jak wszyscy, na których do tej pory się wzorowaliśmy.
Jakie są najważniejsze umiejętności powinien posiadać każdy menedżer? Fundamentalna umiejętność, dzięki której współczesny menedżer może osiągać skuteczność, to umiejętność słuchania. Uważne słuchanie na najwyższym poziomie buduje relacje, klimat szacunku i zaufania. Druga strona czuje, że uwaga jest na niej skupiona, dlatego w tej relacji czuje się bezpiecznie i się otwiera. Nasze codzienne słuchanie ogranicza się zazwyczaj do słuchania słów. Brak prawdziwego słuchania jest zauważalny zwłaszcza w pracy. Czując presję wykonania zadania, wysłuchujemy tylko niezbędnego minimum, po to, aby móc zająć się gaszeniem następnego pożaru. Świadomy menedżer-coach, słuchając na najwyższym poziomie, potrafi pracować efektywniej z zespołem.
Sztuka zadawania pytań w coachingu w zarządzaniu
Kolejna umiejętność coachingowa, która wpływa na skuteczność, to umiejętność zadawania pytań. Prowadząc coaching w miejscu pracy, menedżer powinien zapomnieć o zadawaniu pytań zamkniętych. Nie wnoszą one nic do rozmowy, a jedynie zamykają obszar poszukiwania nowych rozwiązań i nie zachęcają do refleksji. Warto więc postawić na zadawanie pytań otwartych. Pytania otwarte, które wymagają odpowiedzi opisowych, promują świadomość. Podtrzymuje to koncentrację i zainteresowanie osoby coachowanej i sprzyja wprowadzaniu do świadomości coachowanego (podwładnego) niejasne czynniki, które mogą się okazać ważne. Menedżer-coach może pomóc w uświadomieniu podwładnemu, jakie działania mogą sprzyjać jego efektywności oraz zadowoleniu z pracy i z życia. Zadawane pytania powinny również posiadać ukryte sugestie (tzw. presupozycje). Ludzie w miejscu pracy chcą być traktowani jak dorośli. Wszelkie doradzanie i sugerowanie rozwiązań temu nie sprzyja. Zastosowanie sugestii poprzez pytanie nie spowoduje reakcji obronnych i wpłynie na przyjemny klimat w rozmowie z podwładnymi.
Przedstawione umiejętności stanowią jedynie początek drogi dla menedżera, który pragnie osiągać zamierzone cele, stosując coaching w pracy. Ważna jest przede wszystkim świadomość, że bycie coachem wymaga ciągłego doskonalenia się i poznawania narzędzi, które wpłyną na zwiększenie skuteczności.
Agnieszka Ausfeld
Business Development Manager
IBD Business School
Źródło: DOLCEVITA, nr 36, 2016
Do pobrania: W jaki sposób umiejętności coachingowe mogą zwiększać skuteczność menedżera?